وبلاگ یاد مورخ ( یاد نامه نورمحمد مجیدی کرایی)
این وبلاگ در زمینه معرفی آثارشادروان نورمحمد مجیدی کرایی نویسنده و شاعر و موضوعات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی فعالیت می نمایدوبلاگ یاد مورخ ( یاد نامه نورمحمد مجیدی کرایی)
این وبلاگ در زمینه معرفی آثارشادروان نورمحمد مجیدی کرایی نویسنده و شاعر و موضوعات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی فعالیت می نمایدمعرفی کتاب :یادواره نظام سنتی ایلات کوگیلویه و بویراحمد
نگاهی گذرا به کتاب : یادواره نظام سنتی ایلات کوگیلویه و بویراحمد ؛ تالیف نورمحمدمجیدی کرایی
یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : یادواره نظام سنتی ایلات کوگیلویه و بویراحمد است . این کتاب توسط انتشارات فرهنگ مانا (چاپ زیتون سبز) در سال 1393 به چاپ رسیده است . نظر به نقش تاریخی نظام سنتی ایلی در استان کهگیلویه وبویراحمد ، نگاهی گذرا به این کتاب می پردازیم .
این کتاب به معرفی و شناخت حوادث و رویدادهایی پرداخته ، که در دو مقطع تاریخی پیش و پس از اسلام ،در استان رخداده است . در ظهور و پیدایش اقوام مهاجم تازی و ترکان غز ، سلجوقی ، مغولی و تیموری ، مردم باستانی استان ، حوادث و تحولاتی را به خود دیده اند ؛ که در این کتاب به آن پرداخته شده است . بررسی تحولات استان در حاکمیت شاهان صفوی ،حکومت های افغانان ،حکومت لرنژاد زندیه ،حکومت پهلوی اول و دوم ، بازخوانی نظام ایلات استان و ... از موضوعات این کتاب می باشد.
این کتاب مشتمل بر سی و پنج بخش شامل: جغرافیای استان ،اقوام و سرزمین های باستانی ،مردم آمارد یا مرد، بازرنگان،اقوام پس از اسلام ،شبانکاران ،اعراب ،طوایف خواجه،قوم لر،طوایف سادات هاشمی رضاتوفیقی ،طوایف ترک نژاد استان ،اقوام تاتار(مغول) ، ایل نویی ،طوایف مشایخ ،طوایف رئیس ، ایل رئیس برایی ،ایل بویری ،ایل بویراحمد ، ایل بویراحمدگرمسیری ،ایل دشمن زیاری ،ایل چرام ، ایلات افشار کوگیلویه ، مشایخ عباسی کرایی ، ایل کرایی ، ایل بهمئی ،ایل بهمئی علاءالدینی ، ایل پهونده ،ایل یوسفی ، ایلات لیراوی ، ایل طیبی ، ایل طیبی گرمسیر ، ساختاروبافت سیاسی و اجتماعی ایلات ،جامعه زنان ایلی ،سواد و آموزش ، حقوق اجتماعی زنان ایلی و ... می باشد.
این نوشتار را ، با شعری با گویش لری ،در مورد جنگ سال 1316 ایل علاء الدینی بهمئی با رضاشاه و ماجرای کشته شدن خداکرم خان از کلانتران آن ایل ، توسط ماموران نظامی رضاشاه - که بدون توجه به سوگندنامه وپیمان نامه منعقده او را از پشت سر هدف گلوله قراردادند – به پایان می برم . به زعم نگارنده "آنچه در این مقاله درخور اهمیت و نشان دادن است ، شجاعت مردان رزمی بهمئی است. " خوانندگان عزیز می توانند برای شرح کامل ماجرا به کتاب فوق مراجعه نمایند.
|
1- قسمل زره پوش
خاطر جمم که |
برگردان اشعار :
1- قسم های سرهنگ زره مرا خاطر جمع کرد ،مرا بردند در چهل پله کان ، از پا درآوردند .
2- سرراه چهل پله کان ، خوابانیدند مرا ،خداوندا ! به من برسان یوسف و کاظم خان را .
3- سرراه چهل پله کان ، شانه ام آتش گرفت . خداوندا ! سردار و جهانبخش ( از مردان جنگی )را به من برسان .
4- سرراه چهل پله کان ،تیرخوردم ، خدایا ! به من چهار خواجه امیری برسان .
5- سرراه چهل پله کان ، تیر به شانه ام خورد ، برادرم ! یوسف خان به فریادم برس ، فدایت شوم.
6- هرچه کوه به کوه گشتم کسی مرا نکشت ، درراه چهل پله کان تیر به پشتم خورد.
7- همه شما می دانستید سرهنگ مرا می کشد ! یکی از شماها نگفتید بازگردم از رفتن به اهواز.
8- مردم بهمئی ! دیگر خداحافظ . به سوگند دروغ مرا درسر گچ رامهرمز کشتند.
معرفی کتاب : ناشکفته ها
نگاهی گذرا به کتاب : ناشکفته ها ،
تالیف : زنده یاد نورمحمدمجیدی کرایی
یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : ناشکفته ها است . این کتاب توسط انتشارات آرون در سال 1378 با حدود 280 صفحه به چاپ رسیده است . کتاب مجموعه اشعار وسروده های نویسنده در زمینه های اجتماعی ،ادبی و تاریخی می باشد.برخی عناوین اشعار کتاب عبارتند از :
عمروسال من ،تسکین درد درون با قلم ، ارج زنان ، قهر و آشتی ، سوگند، آزادی و آزادگی ، دوست فقیه ودانا، شود آیا که دگر باره برما آیی ، بهاربازرنگ ، غروب زیبایی ، احساس جوانی ،قطره ای از شبنم ، درگور مرا خبر نمایید ، در گورگاه شهر ،ساده سرایی ، عروسی فقیران ، بی وفایی ، شادی وخنده ، پاس قانون ، تملق گویی ، پندی به جوانان ، قسم نامه ،جوان پاک کار ، یاددوست ، هجرو سفر ، گنج محبت ، امید ، فقر ونداری ،مرگ دزد، سختی زندگی ، به مناسبت پرواز، گل سخن ، سرزمین لرنژاد ، یادواره ایل و ...
برخی از ابیات شعر: یاد دوست
آری غم درون هرگه شود فزون
خاموش کی شود ،الا به لطف دوست
گفتار دوستان ،نیرودهد بسی
هم عشق زا بود ، هم مهر اندراوست
مطالعه این کتاب را به علاقه مندان شعر وادب و پندهای اخلاقی واجتماعی توصیه می نمایم .
معرفی کتاب شاپورخوره (سرزمین شاپور)
نگاهی گذرا به کتاب : شاپورخوره (سرزمین شاپور)؛ تالیف نورمحمدمجیدی کرایی
یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : شاپورخوره (سرزمین شاپور)است . این کتاب توسط انتشارات آرون در سال 1382 در 550 صفحه به چاپ رسیده است . یکی ازسرزمین های پنجگانه پارس ،شاپورخوره یا سرزمین شاپور بوده است . تختگاه شاپورخوره ، شهر بیشاپوربوده که به دست سپاهیان اسکندرمقدونی ویران و شاپوریکم ساسانی آن را بازسازی کرده است .
به طورکلی این کتاب به تاریخ و فرهنگ سرزمین شاپور در یازده فصل پرداخته است . مهمترین مباحث کتاب شامل : شاپورخوره ، دورنمای باستانی شهربیشاپور، سنگ نگاره های بیشاپور،زبان و فرهنگ مردم بیشاپور، دین اسلام ومردم بیشاپور ،شهرکازرون شامل : هوا،فراورده ها ،نژاد ، زبان ،رویدادهای تاریخی ، اماکن تاریخی و مذهبی ،علما و دانشمندان آن ، شهر دریست شامل : گورستانها ،کشاورزی ، دانشمندان و علمای آن ،شهرشاهیگان (قائمیه)شامل : ایلات ، طوایف و تیره های آن ، بخش سومغان و تیره ها و طوایف آن ،بخش نودان و تیره های آن ، شهرک بورنجان ، آثار تاریخی و زبان مردم ،بخش فامور ،آثار و اماکن گردشگری آن ، کوهمره جروق و ... سرزمین جره ،شهر کمارج ، سرزمین خشت ،شهرک دوان و علماو آثار باستانی آن و ... می باشد .
معرفی کتاب : تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد
نگاهی گذرا به کتاب : تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد ،
تالیف : نورمحمدمجیدی کرایی
یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد است . این کتاب توسط انتشارات علمی در سال 1371 به چاپ رسیده است . نظر به نقش این کتاب به عنوان یکی از منابع مهم و شاید مهمترین مرجع در زمینه تاریخ و جغرافیای استان کهگیلویه و بویراحمد ، نگاهی گذرا به آن می نماییم .
این کتاب دارای یازده فصل و بیش از 685 صفحه می باشد. فصول کتاب عبارتند از : جغرافیای طبیعی ، تقسیمات ناحیه ای کهگیلویه ، مهمترین شهرهای استان ، راههاو آثار تاریخی ،قلاع قبل از اسلام ،بقاع و امامزاده ها ،تاریخ و گذشته کهگیلویه و بویراحمد ، فرهنگ و ادب ، اسلام وتشیع ، فولکورو فرهنگ عامه.
این کتاب به عنوان یکی از اولین کتابهای تاریخی استان ، به بررسی تاریخ و جغرافیای آن می پردازد.
در مقدمه آن مولف می نویسد : بیش از بیست سال برای تحریر آن تلاش و کوشش نموده است. وی هدف اصلی کتاب را ، معرفی و شناخت فرهنگ دیرینه سرزمین پهناور و ناشناخته ، سنت های تاریخی ، زندگانی و تحولات گوناگون سیاسی و اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد می داند . وی می افزاید : برای گردآوری اطلاعات کتاب ،علاوه بر مطالعه و تجسس دائم در متون و کتب ، سالها در مناطق بختیاری ،قشقایی ،ممسنی ، کهگیلویه و بویراحمد پیاده وسواره سفرکردم. تلاش کردم تا آثار گذشته را ببینم ،اخبار نانوشته را بشنوم و آنگاه حاصل تحقیقاتم را به رشته تحریردرآورم .
کتاب با اقبال فراونی از طرف اهل فرهنگ مواجه شده و در مدت کوتاهی نایاب شده است. مطالعه این کتاب به اهل فرهنگ و تحقیق توصیه می شود .
معرفی کتاب :تاریخ بهبهان
نگاهی گذرا به کتاب : تاریخ بهبهان ،
تالیف : نورمحمدمجیدی کرایی
یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : تاریخ شهرستان بهبهان است . این کتاب توسط انتشارات به آفرین در سال 1378 به چاپ رسیده است . نظر به نقش این کتاب به عنوان یکی از منابع مهم در زمینه تاریخ شهرستان بهبهان ، نگاهی گذرا به آن می نماییم .
این کتاب بیش از 450 صفحه می باشد . مولف در فصول مختلف به مطالبی مانند : تاریخ وسرگذشت ، اماکن مذهبی و گردشگری،رویدادهای تاریخی ، طوایف واقوام ، حکومت و کلانتران ، نظام آموزشی ، گویش مردم ، قلاع ، بخش ها ، روستاها و مکان های حومه ، آثار باستانی و تاریخی ، علما ، دانشمندان ، نویسندگان ،شاعران ، سرایندگان و .. شهرستان بهبهان پرداخته است.
این کتاب به عنوان یکی از کتابهای تاریخی استان خوزستان، به بررسی تاریخ وفرهنگ شهرستان بهبهان می پردازد.
کتاب با اقبال فراونی از طرف اهل فرهنگ مواجه و در مدت کوتاهی نایاب شده است. مطالعه این کتاب ، به اهل فرهنگ و تحقیق توصیه می شود .
معرفی کتاب آذرخش عشق در فرهنگ داستان سرایان
نگاهی گذرا به کتاب : آذرخش عشق در فرهنگ داستان سرایان تالیف نورمحمدمجیدی کرایی
یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : آذرخش عشق در فرهنگ داستان سرایان است . این کتاب توسط انتشارات زیتون سبز در سال 1390 در 525 صفحه به چاپ رسیده است . این کتاب برداشتی از سروده های حکیم ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه و اسعد گرگانی در ویس و رامین و نظامی گنجوی در خسرو شیرین است .
این کتاب در هفت فصل تدوین شده است . مهمترین مباحث کتاب شامل : عشق زال پسر سام به رودابه دختر شاه کابلستان ،دلباختن رستم به تهمینه دختر پادشاه سمنگان ، داستان بیژن و منیژه ، عشق و دلباختگی های بهرام پنجم ساسانی ، نظامی گنجوی و داستانهای عشقی بهرام گور،همسر گزینی خسروپرویز و عشق های او و داستان ویس و رامین می باشد.
همنشین قلم
سروده خانم سمیرا احمدی
با عنوان " همنشین قلم"،
در یادمان زنده یاد
نورمحمد مجیدی کرایی
( نویسنده و شاعراز استان کهگیلویه و بویراحمد )،
تو مرد صفحات تاریخی
برگ به برگ
تمام ورق پاره های گلوله خورده تاریخ
با تو همراهند
با نگاهت
هدفت
فکرت
از کهگیلویه و بویر احمد
تا خوزستان و ممسنی
همه وام دار مغز متفکر تواَند
استاد
"ابر زنان ایران" ناله کنان
به سوی خاکت روانه اند
اثری
ردپایی
نوایی
همه ، در جست و جوی جنبشی جدید از شمااند
"مردم و سرزمین کهگیلویه و بویر احمد"
یاد گذشتگانشان را
با پینه های دستت
شماره می کنند
ادبیات
به عشق واج اول اسمتان
سربلند کرده است
و تاریخ
در سوگ نبودنتان
"علما و شعرا" را فریاد می زند
"نظام سنتی ایلات"
محکوم به "یادِ" توست
که اگر نبودی
"تاریخ ایل کرائی"
متولد نشده ، فراموش می شد !
"شاپور خوره "
"سرزمین شاپور"
اینک
این جا
مبهوت نبودن استادی چون توست
و زندگی هر روز جوانه می زند
از خاک
از خاک مزار تو
"واژگان لری"
نالان
در ایستگاه چاپ منتظرند
بی خبرند
که استاد
شب هایی دور
با قطار مرگ رفته است !
"آذرخش عشق در فرهنگ داستان سرایان ایران"
هنگام نبودنت
یک آسمان عشق
کم می آورد
"آثار باستانی و اسلامی شیراز"
پس از رفتنت
با عطر بهار نارنج
خاطره بازی می کنند
"ایلات جانکی بختیاری"
و" سی سخت " و "بلادشاپور"
چاپ نشده ، چشم به راه مانده اند
استاد
نوشته هایت ، بی تو
به چاپ شدن
تن نمی دهند
دنا
در سوگ جان گدازت ، مو سپید کرده
وزش باد
و لرزش دنا
شگفتا
دنا
در نبودنت
کوه بودنش را از یاد برده!
"جغرافیای کهگیلویه و بویر احمد"
با وسعت اندکش
برای ستودنت کوچک است
نگاه کن
یک "ایران"
تو را می ستاید
نیستی
ولی به حد بودن
احساس می شوی
قلب ادبیات به دستانت گره خورده
که از بدو پروازت
در لیست پیوند عضو
منتظر ایستاده
استاد
کدام آرزویت شکوفه نزد که این چنین
بر سر کودکانِ اشعارت
مُهر "ناشکفته ها " کوبیدی ؟
"اورنگ باختگان تاریخ ایران"
یادشان را
وام دار تو اند
هم تبار لرت
کریم خان زند
عمری ، تاج به سر
و تو
عمری ، قلم به دست
کدام یک ستودنی ترند ؟
تاج در هم شکسته
یا قلم جاودان مردی چون تو؟
بلند شو
قوم لر تو را می خواند
از کهگیلویه و بویراحمد
تا چهار محال و بختیاری
وفارس و ممسنی
حتی، سیستان و بلوچستان
و کشورت ، ایران
خاکت سردی نیاورده
که جاده ها
برای بازگشتت
پی در پی ، پلکشان می پرد
بیا
جوانه بزن
اهالی تاریخ و ادب
به سان کودکی
بهانه گیر تواَند
نورمحمد مجیدیِ کرائی
زنده ای
و در گور
می نویسی
عادت پنجاه ساله را
یک شبه
یک ماهه
یک ساله
نمی توان رها کرد
قلم می زنی
بی قلم
با دل
سر به زیر
ایران به قدر پنج دهه
مدیون پلک های نخوابیده ی توست
مزارت
بی نشانه ای از احترام به تلاشت
یتیم مانده
و سمیرا
همچنان شرمسار
در انتظار ساخت آرامگاهت
تقویم را
ورق می زند !
استاد
دفتر زندگی
نامت را خط نزده
به گمانم
اندیشه و قلم را
با مرگ
نمی توان خط زد !
خلاصه زندگینامه و آثار زنده یاد نورمحمدمجیدی کرایی
"به نام آن که جان را فکرت آموخت"
خلاصه زندگینامه و آثار نورمحمد مجیدی کرایی نویسنده و شاعر 
درسال 1311 خورشیدی ،در روستای لنده (شهر کنونی و مرکز شهرستان لنده) از شهرستان کهگیلویه،دیده به جهان گشود.پدرش کربلایی احمد مجیدی کرایی ، کلانتر ایل کرایی ،ازمشاهیرو سیاسیون عهدخود و مادرش دختر محمدشفیع خان از کلانتران ایل طیبی بود .او نیز از کلانتران و مدیران سیاسی ایل و تبارش بود . با وجود پایگاه اجتماعی برجسته اش ،تمایلات فرهنگی او ، بر دلبستگی های سیاسیش فزونی داشت . پیشه اش کشاورزی و باغداری و به آن افتخار می کرد . او اکثر عمر خود را در روستای تراب وسطی از شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد گذراند . پس از انقلاب به شهرشیراز مهاجرت کرد .
دست تقدیر ، مطالعه در تاریخ و فرهنگ مناطق ، او را با معلمی بزرگ زاده ، دختر ایلخان جـــاوید ممسنی آشنا و منجربه ازدواج دومش شد. این فرهنگی فرهیخته ، مشوق مطالعاتش بود .سفره پژوهش را درشیراز- شهر علم وادب- گستراند. دریای متلاطم درونش با خواندن ،نوشتن ، سرودن و سیرو سفر، آرام می شد .
نورمحمد مجیدی کرایی ، حدود 19 عنوان کتاب و پژوهش (چاپ شده و نشده ) در زمینه تاریخ ایران و استانهای کهگیلویه و بویراحمد ،خوزستان و فارس تالیف نموده است . از جمله :
1- اورنگ باختگان ایران (سه جلد)
2- ایل باستانی کرایی
3- ابرزنان ایران
4- ناشکفته ها (شعر)
5- تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد
6- تاریخ و جغرافیای ممسنی
7- تاریخ و جغرافیای بهبهان
8- یادواره نظام سنتی ایلات کهگیلویه و بویراحمد
9- آذرخش عشق در فرهنگ داستان سرایان
10- مردم و سرزمین های کهگیلویه و بویراحمد
11- کارنامه سیاسی و اجتماعی کریم خان زند (وکیل الرعایا)
12- علما و شعرای کهگیلویه وبویراحمد
13- شاپورخوره (سرزمین شاپور)
14- آثار باستانی و اسلامی شهر شیراز
15- جغرافیای طبیعی و تاریخی کهگیلویه وبویراحمد
16- بلاد شاپور یا شهر باستانی دهدشت (چاپ نشده)
17- تاریخ ایلات جانکی بختیاری (چاپ نشده)
18- تاریخ سی سخت با همکاری جناب آقای نیکنام حسینی پور (چاپ نشده)
19- چهره کاوی روستاهای کهگیلویه و بویراحمد (چاپ نشده)
سرانجام ، در سی ام بهمن یکهزاروسیصد و نود و سه خورشیدی ،جان آکنده ازمهر و عاطفه و آرزویش را ، به جان آفرین تسلیم ،سیر و سفر دنیوی را ناتمام و کوچ ابدیش را آغاز نمود. او در آرامستان جدید شهر دهدشت - مرکز شهرستان کهگیلویه ازاستان کهگیلویه و بویراحمد - به خاک سپرده شد .
روانش شاد و یادش جاویدان باد !
اردوان مجیدی کرایی – بهمن 1397
درباره وبلاگ یاد مورخ
به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه برنگذرد
سلام .
زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی مورخ ،نویسنده و شاعر بوده است. شناخت افکار،عقاید ، معرفی شخصیت و آثاروی و بررسی موضوعات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مهمترین اهداف این وبلاگ است. امیدوارم باتوکل به ایزدپاک و همکاری فرهنگ دوستان ،فرهیختگان و همه خوانندگان ،بتوانم در راستای این هدف مهم گام برداشته و ذره ای از وظایف خود را ،برای زنده نگه داشتن یاد و افکارش انجام دهم .خواهشمند است درصورت داشتن عکس یا فیــــلم کوتاه(کلیپ ویدیویی) از زنده یاد ،که قابلیت درج در این فضا را داشته باشد ،به ایمیل ArdMaj@Gmail.com ارسال نمایید.
خدایا چنان کن سرانجام کار توخشنود باشی ومارستگار
اردوان مجیدی کرایی