معرفی کتاب : تاریخ و جغرافیای ممسنی

نگاهی گذرا به کتاب : تاریخ و جغرافیای ممسنی ،

 تالیف  : زنده یاد نورمحمدمجیدی کرایی

یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : " تاریخ و جغرافیای ممسنی "  است .  این کتاب توسط انتشارات علمی و فرهنگی تهران در سال 1371 با حدود 580 صفحه به چاپ رسیده است .  کتاب به تاریخ و جغرافیای ممسنی در دوره های مختلف تاریخی پرداخته است .  برخی عناوین کتاب عبارتند از :

اوضاغ جغرافیایی شهرستان ممسنی(کوه ها ،رودخانه ها ،معادن ،گیاهان و... ) ،جغرافیای تاریخی ، آثار باستانی (قلعه ها ،آتشکده ها ، مساجد، امامزادگان ،راهدارخانه ها و...)،ایلات ، طوایف ، تیره ها ، سازمان ایلی و سیاسی ایلات و خانواده ،نظام مالکیت ،جامعه زنان ایلی ، ادیان بخصوص دین اسلام و مذهب شیعه ،زبان ، علما وشاعران ، آداب و رسوم ، پوشاک ،  فرهنگ بومی  و ...  

مطالعه این کتاب را به علاقه مندان توصیه می نمایم  .

معرفی کتاب :یادواره نظام سنتی ایلات کوگیلویه و بویراحمد

 

نگاهی گذرا به کتاب : یادواره نظام سنتی ایلات کوگیلویه و بویراحمد ؛ تالیف نورمحمدمجیدی کرایی

یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : یادواره نظام سنتی ایلات کوگیلویه و بویراحمد است .  این کتاب توسط انتشارات فرهنگ مانا (چاپ زیتون سبز) در سال 1393 به چاپ رسیده است .  نظر به نقش تاریخی نظام سنتی ایلی در استان کهگیلویه وبویراحمد ، نگاهی گذرا به این کتاب می پردازیم .

 این کتاب به معرفی و شناخت حوادث و رویدادهایی پرداخته ، که در دو مقطع تاریخی پیش و پس از اسلام  ،در استان رخداده است . در ظهور و پیدایش اقوام مهاجم تازی و ترکان غز ، سلجوقی ، مغولی و تیموری  ، مردم باستانی استان ، حوادث و تحولاتی را به خود دیده اند ؛ که در  این کتاب به آن پرداخته شده است . بررسی تحولات استان در حاکمیت شاهان صفوی ،حکومت های افغانان ،حکومت لرنژاد زندیه ،حکومت پهلوی اول و دوم ، بازخوانی نظام ایلات استان و ... از موضوعات این کتاب می باشد.

این کتاب مشتمل بر سی و  پنج بخش شامل: جغرافیای استان ،اقوام و سرزمین های باستانی ،مردم آمارد یا مرد، بازرنگان،اقوام پس از اسلام ،شبانکاران ،اعراب ،طوایف خواجه،قوم لر،طوایف سادات هاشمی رضاتوفیقی ،طوایف ترک نژاد استان ،اقوام تاتار(مغول) ، ایل نویی ،طوایف مشایخ ،طوایف رئیس ، ایل رئیس برایی ،ایل بویری ،ایل بویراحمد ، ایل بویراحمدگرمسیری ،ایل دشمن زیاری ،ایل چرام ، ایلات افشار کوگیلویه ، مشایخ عباسی کرایی ، ایل کرایی ،  ایل بهمئی ،‌ایل بهمئی علاءالدینی ، ایل پهونده ،ایل یوسفی ، ایلات لیراوی ، ایل طیبی ، ایل طیبی گرمسیر ، ساختاروبافت سیاسی و اجتماعی ایلات ،جامعه زنان ایلی ،سواد و آموزش ، حقوق اجتماعی زنان ایلی و ... می باشد.

این نوشتار را ، با شعری با گویش لری ،در مورد جنگ سال 1316 ایل علاء الدینی بهمئی با رضاشاه و ماجرای کشته شدن خداکرم خان از کلانتران آن ایل ، توسط ماموران نظامی رضاشاه - که بدون توجه به سوگندنامه وپیمان نامه منعقده او را از پشت سر هدف گلوله قراردادند – به پایان می برم . به زعم نگارنده "آنچه در این مقاله درخور اهمیت و نشان دادن است ، شجاعت مردان رزمی بهمئی است. " خوانندگان عزیز می توانند برای شرح کامل ماجرا به کتاب فوق مراجعه نمایند.

1- قسمل زره پوش خاطر جمم که   بردنم چل پله کون  پازنم که      2-سرره چل پله کون  کردن درازم      یاخدا وم برسون یوسف و کاظم   3-سرره چل پله کون شونم گره تش   یا خدا وم برسون سردار و جونبخش 4- سرره چل پله کون خردم یه تیری بارالله وم برسون چارخواجه میری 5- سرره چل پله کون تیرخه و شونم گو برس یوسف برس دردت وجونم    6- هرچه گشتم که و که کسی نکشتم   بردنم چل پله کون تیرزن و پشتم 7- همه تون ای دونسین سرهنگ منه ای کشت    یکی تون وم نگدین واگرد واپشت 8-حضرات بهمئی دیه خدافظ    وقسم منه کشتن سرگچ رومز

برگردان اشعار :

1-    قسم های سرهنگ زره مرا خاطر جمع کرد ،‌مرا بردند  در چهل پله کان ، از پا درآوردند .

2-    سرراه چهل پله کان ، خوابانیدند مرا ،‌خداوندا ! به من برسان یوسف و کاظم خان را .

3-     سرراه چهل پله کان ، شانه ام آتش گرفت . خداوندا ! سردار و جهانبخش ( از مردان جنگی )را به من برسان .

4-    سرراه چهل پله کان ،تیرخوردم ، خدایا ! به من چهار خواجه امیری برسان .

5-    سرراه چهل پله کان ، تیر به شانه ام خورد ، برادرم ! یوسف خان به فریادم برس ، فدایت شوم.

6-    هرچه کوه به کوه گشتم کسی مرا نکشت ، درراه چهل پله کان تیر به پشتم خورد.

7-    همه شما می دانستید سرهنگ مرا می کشد ! یکی از شماها نگفتید بازگردم از رفتن به اهواز.

8-    مردم بهمئی !  دیگر خداحافظ . به سوگند دروغ مرا درسر گچ رامهرمز کشتند.

معرفی کتاب : ناشکفته ها

نگاهی گذرا به کتاب : ناشکفته ها ،

 تالیف  : زنده یاد نورمحمدمجیدی کرایی

یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : ناشکفته ها  است .  این کتاب توسط انتشارات آرون در سال 1378 با حدود 280 صفحه به چاپ رسیده است .  کتاب مجموعه اشعار وسروده های نویسنده در زمینه های اجتماعی ،‌ادبی و تاریخی می باشد.برخی عناوین اشعار کتاب عبارتند از :

عمروسال من ،تسکین درد درون با قلم ، ارج زنان ، قهر و آشتی ، سوگند، آزادی و آزادگی ، دوست فقیه ودانا، شود آیا که دگر باره برما آیی ، بهاربازرنگ  ، غروب زیبایی ، احساس جوانی ،قطره ای از شبنم ، درگور مرا خبر  نمایید ، در گورگاه شهر ،ساده سرایی ، عروسی فقیران ، بی وفایی ، شادی وخنده ، پاس قانون ، تملق گویی ، پندی به جوانان ، قسم نامه ،‌جوان پاک کار ، یاددوست ، هجرو سفر ، گنج محبت ، امید ، فقر ونداری ،مرگ دزد، سختی زندگی ، به مناسبت پرواز، گل سخن ، سرزمین لرنژاد ، یادواره ایل و ...  

برخی از ابیات شعر:  یاد دوست 

آری غم درون هرگه شود فزون

خاموش کی شود ،‌الا به لطف دوست

گفتار دوستان ،‌نیرودهد بسی

هم عشق زا بود ، هم مهر اندراوست

مطالعه این کتاب را به علاقه مندان شعر وادب و پندهای اخلاقی واجتماعی توصیه می نمایم  .

معرفی کتاب شاپورخوره (سرزمین شاپور)

نگاهی گذرا به کتاب : شاپورخوره (سرزمین شاپور)؛ تالیف نورمحمدمجیدی کرایی

یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : شاپورخوره (سرزمین شاپور)است .  این کتاب توسط انتشارات آرون در سال 1382 در 550 صفحه به چاپ رسیده است .  یکی ازسرزمین های پنجگانه پارس ،شاپورخوره یا سرزمین شاپور بوده است . تختگاه شاپورخوره ، شهر بیشاپوربوده  که به دست سپاهیان اسکندرمقدونی ویران و شاپوریکم ساسانی آن را بازسازی کرده است .

  به طورکلی این کتاب به تاریخ و فرهنگ سرزمین شاپور در یازده فصل پرداخته است . مهمترین مباحث کتاب شامل : شاپورخوره ، دورنمای باستانی شهربیشاپور، سنگ نگاره های بیشاپور،‌زبان و فرهنگ مردم بیشاپور، دین اسلام ومردم بیشاپور ،شهرکازرون  شامل : ‌هوا،‌فراورده ها ،نژاد ، زبان ،رویدادهای تاریخی ، اماکن تاریخی و مذهبی ،‌علما و دانشمندان آن ، شهر دریست شامل : گورستانها ،‌کشاورزی ، دانشمندان و علمای آن ،‌شهرشاهیگان (قائمیه)شامل : ایلات ، طوایف  و تیره های آن ،‌ بخش سومغان و تیره  ها و طوایف آن ،‌بخش نودان و تیره های آن ، شهرک بورنجان ، آثار تاریخی و زبان مردم  ،‌بخش فامور ،‌آثار و اماکن گردشگری آن ، کوهمره جروق و ... سرزمین جره ،‌شهر کمارج ، سرزمین خشت ،‌شهرک دوان و علماو آثار باستانی آن و ... می باشد .

معرفی کتاب : تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد

نگاهی گذرا به کتاب : تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد ،

 تالیف  :  نورمحمدمجیدی کرایی

یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد است .  این کتاب توسط انتشارات علمی در سال 1371 به چاپ رسیده است .  نظر به نقش این کتاب  به عنوان یکی از منابع مهم و شاید مهمترین مرجع در زمینه تاریخ و جغرافیای استان کهگیلویه و بویراحمد ، نگاهی گذرا به آن می نماییم  .

این کتاب دارای یازده فصل و بیش از 685 صفحه می باشد. فصول کتاب عبارتند از : جغرافیای طبیعی ، تقسیمات ناحیه ای کهگیلویه ، مهمترین  شهرهای استان  ، راههاو آثار تاریخی ،قلاع قبل از اسلام ،بقاع و امامزاده ها ،تاریخ و گذشته کهگیلویه و بویراحمد ، فرهنگ و ادب ، اسلام وتشیع ، فولکورو فرهنگ عامه.  

این کتاب به عنوان یکی از اولین کتابهای تاریخی استان ، به بررسی تاریخ و جغرافیای                    آن می پردازد.

  در مقدمه آن مولف می نویسد : بیش از بیست سال برای تحریر  آن تلاش و کوشش نموده  است.  وی هدف اصلی  کتاب را ، معرفی و شناخت فرهنگ دیرینه سرزمین پهناور و ناشناخته ، سنت های تاریخی ،  زندگانی و تحولات گوناگون سیاسی و اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد  می داند . وی می افزاید : برای گردآوری اطلاعات کتاب ،‌علاوه بر مطالعه و تجسس دائم در متون و کتب ، سالها در مناطق بختیاری ،‌قشقایی ،‌ممسنی ، کهگیلویه و بویراحمد پیاده وسواره سفرکردم. تلاش کردم تا آثار گذشته را ببینم ،‌اخبار نانوشته را بشنوم و آنگاه حاصل تحقیقاتم را به رشته تحریردرآورم .

کتاب با اقبال فراونی از طرف اهل  فرهنگ مواجه شده و در مدت کوتاهی نایاب شده است.   مطالعه این کتاب به اهل فرهنگ و تحقیق توصیه می شود .

معرفی کتاب :تاریخ بهبهان

نگاهی گذرا به کتاب : تاریخ بهبهان ،

 تالیف  :  نورمحمدمجیدی کرایی

یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : تاریخ شهرستان بهبهان است .  این کتاب توسط انتشارات به آفرین در سال 1378 به چاپ رسیده است .  نظر به نقش این کتاب  به عنوان یکی از منابع مهم  در زمینه تاریخ شهرستان بهبهان ، نگاهی گذرا به آن می نماییم  .

این کتاب بیش از 450 صفحه می باشد . مولف در فصول مختلف به مطالبی مانند : تاریخ وسرگذشت  ، اماکن مذهبی و گردشگری،رویدادهای تاریخی ، طوایف واقوام  ، حکومت و کلانتران ، نظام آموزشی ، گویش مردم ، قلاع ، بخش ها ، روستاها و مکان های حومه  ، آثار باستانی و تاریخی ، علما ، دانشمندان ، نویسندگان ،‌شاعران ، سرایندگان و .. شهرستان بهبهان پرداخته است. 

این کتاب به عنوان یکی از کتابهای تاریخی استان خوزستان، به بررسی تاریخ وفرهنگ شهرستان بهبهان می پردازد.

کتاب با اقبال فراونی از طرف اهل فرهنگ مواجه و در مدت کوتاهی نایاب شده است.   مطالعه این کتاب ، به اهل فرهنگ و تحقیق توصیه می شود .

معرفی کتاب آذرخش عشق در فرهنگ داستان سرایان

نگاهی گذرا به کتاب : آذرخش عشق در فرهنگ داستان سرایان  تالیف نورمحمدمجیدی کرایی

یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : آذرخش عشق در فرهنگ داستان سرایان  است .  این کتاب توسط انتشارات زیتون سبز در سال 1390 در 525 صفحه به چاپ رسیده است .  این کتاب برداشتی از سروده های حکیم ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه و اسعد گرگانی در ویس و رامین  و نظامی گنجوی در خسرو شیرین است  .

  این کتاب در هفت فصل تدوین شده  است . مهمترین مباحث کتاب شامل : عشق زال پسر سام به رودابه دختر شاه کابلستان ،‌دلباختن رستم به تهمینه دختر پادشاه سمنگان ، داستان بیژن و منیژه ، عشق و دلباختگی های بهرام پنجم ساسانی ، نظامی گنجوی و داستانهای عشقی بهرام گور،‌همسر گزینی خسروپرویز و عشق های او و داستان ویس و رامین می باشد.

معرفی کتاب ابرزنان ایران

معرفی کتاب ابرزنان ایران 

نگاهی گذرا به کتاب : ابرزنان ایران تالیف نورمحمدمجیدی کرایی

یکی از تالیفات زنده یاد نورمحمد مجیدی کرایی کتاب : ابرزنان ایران است .  این کتاب توسط آنتشارات آرون در سال 1387 به چاپ رسیده است .  نظر به نقش زنان در جامعه ایران بخصوص نقش تاریخی آنها ، نگاهی گذرا به این کتاب می پردازیم . این کتاب به معرفی و شناخت ابرزنان ایران باستان (زنان شاخص و موثر) می پردازد.

 بخش آغازین، نقش زن در ساختارزندگی را مورد بررسی قرار می دهد. تقاوت زن و مرد و نقش هایی که هریک به فراخوراین تفاوت ،در زندگی اجتماعی به خود گرفته اند ،  برای مردان امتیاز و برای زنان سختی و مرارت به ارمغان آورده است . برای درک مرارت های تاریخی زنان ودختران،کافی است به واقعیاتی چون کنیزی (چاکرزنان) ،برده گی ، اشتغال به کارهای سخت و اجباری در کنار مردان  ، زنده به گور شدن یا مردن اجباری برای همراهی ملکه ها و پادشاهان در سرای دیگر اشاره کرد.

با وجود همه سختی ها و بی مهری های تاریخی ، برای درک قدرومنزلت زن در جامعه، همین بس که بدانیم از دامن پاک آنها  پیامبران ، دانشمندان، فیلسوفان ومردان  بزرگی  مانند : موسی ،عیسی ، محمد (ص)، علی (ع)، ارسطو ، بقراط ، سقراط ، ارشمیدوس ، زرتشت ، بوعلی سینا ، رازی ، بودا، کنفسیوس ، کوروش و ابرزنانی چون خدیجه ، فاطمه ، شهربانو و ... درجهان و آسیا زاده شدند. به زعم فردوسی :

                          زنان را همین بس بود این هنر         نشینندو زایند شیران نر

یا بنا به این سروده :

                       اگززن نبودی ، نبودی جهان           بود هست و بود جهان از زنان

دربخش های دیگر کتاب به مباحثی مانند : چگونگی آفرینش زن و مرد ،ابرزنان ایران باستان (زنان اوستایی و کیانی ) ،ابرزنان کشورماد ، ابرزنان دوران هخامنشیان ، ابرزنان دوران سلوکی های یونانی ، ابرزنان دوران اشکانیان و ابرزنان دوران ساسانی می پردازد.

در بخشهای مختلف کتاب ضمن معرفی ابرزنان (زنان شاخص ) مانند شهرناز و ارنواز دختران جمشید جم ، فرانک مادرفریدون کیانی ، رودابه مادر رستم دستان ، سودابه دختر شاه هاماوران و زن کیکاوس ،فرنگیس دختر افراسیاب و مادر کی خسرو ، منیژه دختر افراسیاب تورانی ، آتوسا دختر کوروش بزرگ ، شهربانو دختر یزدگرد سوم ساسانی و همسر حضرت امام حسین (ع) ، به ارج واهمیت زنان درهردوره و موقعیت اجتماعی آنها بطور مستقیم و غیرمستقیم نیز اشاره می کند .

به طور کلی هدف نویسنده ، معرفی زنان شاخص و موثر ایران باستان و نقش آنها در تحولات تاریخی و اجتماعی می باشد . در پیش گفتار کتاب ،نویسنده برای نشان دادن  ارزش و جایگاه زن در جامعه بشری ، شعرزیر را سروده و  به خوانندگان و زنان ایران زمین تقدیم کرده است .

قلم کند وخاموش باشد زبان به یاد و به  نام بزرگان زنان    گل نوشکفته به هرباغ وراغ     به هر خانه ای آذرخش و چراغ گرامی و جان بخش و شورآفرین    خرم باغ مردان ایران زمین به هرخانه ای نیست این گوهرا بود نام آن خانه ،ماتم سرا جهان زین گهر مایه  آباد شد تن و جان زهر درد آزاد شد پزشک تن و مایه زندگیسیت نشانی ز شادی وسرزندگیست مجیدی بنازد به ارج زنان بر این بانوان و ابرمادران بر اینان که زایند شیران نر جوانان دارای علم و هنر

                                                 سراینده : نورمحمد مجیدی کرایی

راغ : صحرا ،‌دامن کوه 

تالیفات و پژوهش ها

تصویری از نورمحمد مجیدی کرایی